Το πρωί της 7ης Μαρτίου 1999, ανυπομονώντας να μάθω νέα για το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά», επικοινώνησα τηλεφωνικά με την ελληνική Warner. Μετά από ένα σιωπηλό διάστημα αναμονής, η Μαρίνα απάντησε με διστακτικότητα, λες και κάτι τρομερό έχει συμβεί. Και όντως, λίγα λεπτά αργότερα έμαθα ότι ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ είχε φύγει από τη ζωή. Αυτή η είδηση με έπιασε απροετοίμαστο. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ο Κιούμπρικ είχε φύγει χωρίς να ολοκληρώσει αυτήν την ταινία, ειδικά αυτήν. Παρά την έλλειψη λογικής, πίστευα ότι θα γύριζε αυτήν την ταινία μέχρι τέλους.
Λίγους μήνες αργότερα, μια άλλη εταιρεία διανομής με προσκάλεσε στο Λος Άντζελες για να συναντήσω τον Άνταμ Σάντλερ και να συζητήσουμε για την ταινία “Big Daddy.” Παρόλο που δεν ενδιαφερόμουν ιδιαίτερα, ημερομηνίες μετά τον Ιούλιο μου έκαναν κλικ. Στις 16 Ιουλίου θα γινόταν η πρεμιέρα του “Μάτια Ερμητικά Κλειστά” στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αποφάσισα να πάω.
Όταν φτάσαμε στο L.A., πήγα αμέσως σε ένα multiplex στο Beverly Hills. Είχα ταξιδέψει για 18 ώρες, αλλά η ανυπομονησία ήταν τεράστια. Αγόρασα ένα εισιτήριο και μπήκα στην αίθουσα. Ήταν αυτό που περίμενα. Ένιωθα σαν τον κλονισμένο Μπιλ, που περιπλανιέται μέσα στην εσχατιά της επιθυμίας, με την κρεβατοκάμαρα ως τελικό του στόχο. Αφού τελείωσε η ταινία, επέστρεψα στην ουρά για να την παρακολουθήσω ξανά, αγνοώντας την κούραση από το ταξίδι. Ένας άντρας μπροστά μου ρώτησε ποια ταινία σκόπευα να δω. Όταν του απάντησα, απορήματα, “Μην περιμένεις πολλά, έχω ακούσει ότι είναι χάλια.” Στην αίθουσα, για πρώτη φορά, είδα ένα ζευγάρι να σηκώνεται και να φεύγει φωνάζοντας “αίσχος”. Στο πολιτισμένο Μπέβερλι Χιλς! Όχι περίεργο
Αμέσως μετά την άφιξή μου, άρχισα να γράφω ένα μεγάλογια την ταινία και για το περιοδικό “Σινεμά”. Ήταν ένα μακρύ, δυσνόητο και πύκνο άρθρο, αλλά άξιζε τον κόπο. Για μένα τουλάχιστον. Ήταν ένας τρόπος να αποτίσω φόρο τιμής στον σκηνοθέτη που με συναρπάζει. Σε συνδυασμό με την παρακολούθηση των γυρισμάτων, ήταν η μοναδική διαδικασία πένθους που μπόρεσα να ακολουθήσω. Ο συγγραφέας του άρθρου εκφράζει την επιφύλαξή του για το αν ο Κιούμπρικ πραγματικά απομακρύνθηκε από το σύστημα που τον είχε συγκρίνει με πορνογράφο. Πιστεύει ότι πούλησε τον εαυτό του με τον πιο διακριτικό τρόπο δυνατό. Ο συγγραφέας αναρωτιέται εάν ο Κιούμπρικ πραγματικά απελευθερώθηκε και αν ανέλαβε τον ρόλο του παρατηρητή, χρησιμοποιώντας τις ιδέες, τις αρχές και την ηθική φιλοσοφία που τον καθόδηναν. Επίσης, αναμένει την προβολή της ταινίας και την παρουσίαση των Κρουζ και Κίντμαν, οι οποίοι θα συναντήσουν το κοινό και θα μιλήσουν με συγκρατημένο λύπη και ευγνωμοσύνη για τον μαέστρο που τους διέλυσε. Ο σκηνοθέτης άφησε την προσωπική του σφραγίδα σε αυτήν την ταινία, εξερευνώντας τον κόσμο με έναν δυναμικό και υποκειμενικό τρόπο. Με την κατασκευή ενός μικρόκοσμου – έναν κόσμο της ανδρικής βίας και ατελείας – στο ενιαίο, αχρονικό και ακαταστροφήσιμο σύμπαν του Κιούμπρικ. Αν και η ζωή συνεχίζεται μέχρι να σταματήσει, όπως λέει ο ίδιος ο Κιούμπρικ, αυτή η ταινία μας υπενθυμίζει ότι ο άνθρωπος δεν είναι αρκετά έξυπνος για να ξέρει τι θέλει και πώς να το αποκτήσει.
Η περιπέτεια του Στάνλεϊ Κιούμπρικ στο “Μάτια Ερμητικά Κλειστά” μπορεί να θεωρηθεί ως το αριστούργημά του. Μια ταινία που αντικατοπτρίζει την άποψή του πως το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας δεν είναι αρκετά έξυπνο για να γνωρίζει τι θέλει και πώς να το αποκτήσει. Με αυτήν την ταινία, ο Κιούμπρικ κατάφερε για μια ακόμη φορά να μας παρασύρει σε ένα εναλλακτικό σύμπαν με τρόπο έντονο και αυθόρμητο. Αυτή είναι η κληρονομιά που μας άφησε ο σπουδαίος αυτός δημιουργός, και πρέπει να τη θρηνήσουμε. Γελάσαμε; Όχι. Θρηνήσαμε που τα “Μάτια Ερμητικά Κλειστά” μοιάζουν απελπιστικά μόνα σε έναν κόσμο γεμάτο αναίσθητες σκέψεις που μικραίνουν αυτό που ο ίδιος ο Κιούμπρικ υπηρετούσε ως έναν αυτοδίδακτο διανοούμενο και σκηνοθέτη, με μποξερικά γάντια.
Μπορείτε να δείτε 15 σπάνιες φωτογραφίες από τα γυρίσματα της ταινίας εδώ: [σύνδεσμος]
