Η φαρμακευτική δαπάνη: Εγκατάλειψη των σπάνιων ασθενών χωρίς φάρμακα – Μια μάχη για επιβίωση

Ο πολιτισμός μιας κοινωνίας αναγνωρίζεται από τη φροντίδα που παρέχει στους πιο αδύναμους της πολίτες, ακόμα κι αν αυτοί είναι ελάχιστοι. Οι σπάνιοι ασθενείς αποτελούν μια τέτοια ομάδα, αόρατη και με αδύναμη φωνή που συχνά δυσκολεύεται να ακουστεί. Αυτή η ανησυχία και απόγνωση των ασθενών με σπάνιες και θανατηφόρες παθήσεις αυξάνεται από τα νέα μέτρα που επιβάλλει το Υπουργείο Υγείας για την περικοπή δαπανών φαρμάκων πρώιμης πρόσβασης μέσω του Ινστιτούτου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ). Η απόφαση να διακοπεί η κυκλοφορία ενός ακριβούς φαρμάκου για τη σπάνια νευροεκφυλιστική ασθένεια του κινητικού νευρώνα (ALS) δεν είναι παρά μια μικρή ενδεικτική περίπτωση. Για πολλά άλλα φάρμακα, όμως, η πρώιμη πρόσβαση είναι η μόνη ελπίδα επιβίωσης για τους ασθενείς με σπάνιες και θανατηφόρες παθήσεις. Το πρόβλημα των σπάνιων ασθενειών Ανακαλύπτοντας την έμφραγμα του πλατανιού, το εθνικό τατουάζ ανάμεσα σε ballantine’s και αντίληψη ξοδεύματος. Όπως γίνεται γνωστό, δαπανήθηκαν περισσότερα από 15 εκατομμύρια ευρώ μόνο το προηγούμενο έτος για τη συνταγογράφηση ενός φαρμάκου για την ασθένεια ALS. Και μόνο στους πρώτους δύο μήνες του 2024 προστέθηκαν επιπλέον τρία εκατομμύρια ευρώ, παρά το γεγονός ότι το σκεύασμα δεν έλαβε την έγκριση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ). Αυτή η αύξηση της δαπάνης κατά 100 εκατομμύρια ευρώ σε ένα χρόνο οδήγησε το Υπουργείο Υγείας να λάβει μέτρα για την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων συνταγογράφησης φαρμάκων πρώιμης πρόσβασης. Ένα από αυτά τα μέτρα ήταν η δημιουργία μιας επιτροπής δίπλα στο υπάρχον Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ), που έχει ως στόχο τον αυστηρό έλεγχο της συνταγογράφησης φαρμάκων πρώιμης πρόσβασης. Το Υπουργείο Υγείας έχει επίσης αποφασίσει να μην δίνονται φάρμακα σε Έλληνες ασθενείς που έχουν λάβει έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό και όχι από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Το θέμα με τις φάρμακος για σπάνιες παθήσεις Ωστόσο, η δαπάνη φαρμάκων για σπάνιες ασθένειες δεν αφορά μόνο τα φάρμακα πρώιμης πρόσβασης που εισάγονται μέσω του ΙΦΕΤ. Εμπίπτουν επίσης σε αυτήν την κατηγορία πολλά φθηνά και μοναδικά φάρμακα που υπάρχει έλλειψη στην αγορά. Επιπλέον, παραγγέλνονται εμβόλια, καθώς και φάρμακα που είναι γνωστά και πολυπόθητα και μπορεί να εξαφανιστούν από τα ράφια των φαρμακείων. Αυτό οδηγεί σε ερωτήματα για τα κριτήρια κατανομής της δαπάνης και τα κανάλια που επιτρέπουν μέτρα εξορθολογισμού. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης φθηνών φαρμάκων, το Υπουργείο Υγείας σχεδιάζει να αυξήσει τις τιμές τους πριν το Πάσχα, έτσι ώστε οι εταιρείες να έχουν κίνητρο να τα παράγουν και να καλύπτουν την αγορά, χωρίς την ανάγκη για έκτακτη εισαγωγή μέσω του ΙΦΕΤ. Η γνώμη των ασθενών Όπως είναι αναμενόμενο, οι ασθενείς εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους. Η πρώιμη πρόσβαση είναι σε πολλές περιπτώσεις η μόνη λύση για ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με σπάνια νοσήματα. Ενώ μόνο το 5% των σπάνιων παθήσεων έχουν θεραπεία, το 35% των παιδιών με σπάνιες παθήσεις αποβιώνουν πριν την ηλικία των 5 ετών. Επιπλέον, τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών που βρίσκονται σε φάση 3 μπορεί να απαιτήσουν τρία ή τέσσερα χρόνια, πολύτιμο χρόνο για ασθενείς με θανατηφόρες νοσήματα. Η Ένωση Σπάνιων Ασθενών Ελλάδος (ΕΣΑΕ) και η Ένωση Ασθενών επισημαίνουν ότι, παρά την περιορισμένη χρηματοδότηση, κανένας ασθενής δεν πρέπει να μείνει χωρίς το φάρμακο που χρειάζεται. Η ΕΣΑΕ αναφέρει ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η πρώιμη πρόσβαση σε θεραπείες που έχουν λάβει έγκριση από τον Αμερικανικό και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες των Ελλήνων ασθενών με σπάνιες ασθένειες. Παράλληλα, η πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών τονίζει ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει προσοχή ώστε κανένας ασθενής να μη μείνει χωρίς το φάρμακο που χρειάζεται. Οι Ένωση Ασθενών καταγγέλλει επίσης το γεγονός ότι δεν συμμετείχε κανένας εκπρόσωπος ασθενών στη νέα Επιτροπή του ΣΗΠ που δημιούργησε το Υπουργείο Υγείας, που είναι υπεύθυνη για την έγκριση αιτημάτων σχετικά με φάρμακα για σπάνιες και θανατηφόρες παθήσεις. Αυτή η επιτροπή, που αποφασίζει για την πρόσβαση των ασθενών σε θεραπείες απαραίτητες για την επιβίωσή τους, δεν πρέπει να λειτουργεί χωρίς τη συμμετοχή ασθενών, τόνισε. Το ηθικό δίλημμα των ασθενών Η επιστημονική επιτροπή του Συλλόγου Ατόμων με Νόσο του Κινητικού Νευρώνα αναλύει σε ανακοίνωσή της το ηθικό δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με ALS και οι οικογένειές τους. Υποστηρίζει ότι είναι αδύνατο να προβλεφθεί το αποτέλεσμα των κλινικών δοκιμών και ότι οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με βάση τα δεδομένα εκείνη τη στιγμή. Σχετικά με το φάρμακο που δεν έλαβε έγκριση, αναφέρει ότι οι περισσότεροι ασθενείς που συμμετείχαν στις δοκιμές δεν θα είχαν επιζήσει μέχρι την ολοκλήρωση τους και ότι η απόφαση να χορηγηθεί έγκριση ήταν λογική και συμπονετική. Παρά ταύτα, ο χρόνος δεν περιμένει και η νόσος συνεχίζει να προοδεύει, αφαιρώντας σιγά σιγά τον έλεγχο των μυών από τους ασθενείς.
Πηγή