Ο καθοριστικός ρόλος της μουσικής στη βελτίωση της επικοινωνίας και της ποιότητας ζωής των παιδιών με αυτισμό δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Μέσω της μουσικοθεραπείας, τα παιδιά με αυτισμό έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν, να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους και να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες.
Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει “μάθημα μουσικής” για παιδιά με αυτισμό, πρέπει να αναλύσουμε τη δομή ενός τέτοιου μαθήματος. Σύμφωνα με τη δρ. Μίτσυ Ακογιούνογλου, επίκουρη καθηγήτρια Μουσικοθεραπείας και Συμπεριληπτικών Μουσικών Πρακτικών, κάθε παιδί με αυτισμό έχει μοναδικό προφίλ και απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές ανάγκες και ικανότητές του.
Η μουσική αποτελεί εργαλείο που διεγείρει την αισθητηριακή και επικοινωνιακή αντίληψη των παιδιών με αυτισμό. Μέσω της μουσικής, μπορούν να ενεργοποιηθούν οπτικά, απτικά, ψυχοκινητικά και ακουστικά. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ο στόχος είναι να αυξηθεί η ακουστική προσοχή του παιδιού σε ένα ερέθισμα. Εδώ είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μουσική επιλέγεται με βάση τα ατομικά ενδιαφέροντα και προτιμήσεις του παιδιού. Αν λατρεύει το ροκ, τότε η μουσική που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι από αυτό το είδος, προσφέροντας μία πιο ουσιαστική επικοινωνία.
Τα παιδιά με αυτισμό αποκτούν δεξιότητες κοινωνικής και επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης μέσω της μουσικής. Σε ένα μάθημα μουσικής ή σε μια μουσική ομάδα, τα παιδιά μπορούν να παίξουν και να συνεργαστούν με άλλα παιδιά χωρίς να απαιτείται λόγος. Μέσα από τη μουσική, μαθαίνουν πως να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν με τους άλλους. Δεδομένου ότι η μουσική προσφέρει έναν κοινό παρονομαστή, τα παιδιά μπορούν να μοιραστούν τις εμπειρίες και να αισθανθούν υποστηρικτικοί με την ομάδα.
Επιπλέον, η μουσική συμβάλλει στην ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και τη φωνητική ικανότητα των παιδιών. Μέσω του παιξίματος ενός μουσικού οργάνου, ασκούν τις λεπτές και αδρές κινήσεις, τον συντονισμό του σώματός τους και την ακουστική αντίληψη. Μέσω του τραγουδιού, μπορούν να εξασκήσουν τη λεκτική επικοινωνία τους, αναπτύσσοντας σταδιακά την ικανότητά τους να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το τραγούδι δεν εγγυάται απαραίτητα ότι το παιδί θα μιλήσει πιο εύκολα, αλλά μπορεί να ενθαρρύνει τη φωνητική του έκφραση και τη διαδικασία του λόγου.
Το να είναι κανείς “μουσικός” δεν αρκεί για να διδάξει μουσική στο χώρο της Ειδικής Αγωγής. Είναι απαραίτητο να διαθέτει εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία στον τομέα αυτό. Στο τμήμα Μουσικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπου διδάσκει η δρ. Ακογιούνογλου, οι φοιτητές εκπαιδεύονται προς αυτή την κατεύθυνση. Εδώ αποκτούν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να εκπαιδεύουν μουσικά παιδιά με αυτισμό. Η εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή μπορεί να αποκτηθεί μέσω μεταπτυχιακού επιπέδου σπουδών.
Δεδομένης της ποικιλίας και των ιδιαίτερων αναγκών κάθε παιδιού, η συμπεριληπτική εκπαίδευση αποτελεί αναγκαιότητα. Όλοι οι μαθητές πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής και ανάπτυξης μέσω της μουσικής. Η ευαισθησία και η ενσυναίσθηση του εκπαιδευτικού είναι απαραίτητες για να προσαρμόσει τη διδασκαλία στις ατομικές ανάγκες και δυνατότητες του κάθε παιδιού. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να βρίσκει ευφάνταστους τρόπους για να προσαρμόσει το μάθημα έτσι ώστε το παιδί να συμμετέχει όσο το δυνατόν περισσότερο και να ωφεληθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Πηγή
